ROEMENIE: Stefan, Hermina en Cezar  uit Alken.

 

Het is de schuld van mijn vrouw, of beter gezegd de schuld van de ouders van mijn vrouw. Ik werd in Roemenië verliefd op een meisje waarvan de (Roemeense) moeder en stiefvader toen al 15 jaar in België woonden. Zij drongen er sterk bij ons op aan om samen naar België te komen. En zo hebben wij al onze spullen (behalve onze kleren) achter gelaten en zijn wij op 15 november 2015 uit Boekarest in Brussel aangekomen. Voor Hermina was het iets gemakkelijker omdat haar moeder Florica, (1958) en stiefvader Virgil, (1953) en haar broer Gabriel vond ook de weg naar België, (1983) met zijn gezin al 15 jaar in België woonden, maar ik heb mijn hele familie moeten achterlaten en soms mis ik natuurlijk vooral mijn ouders en broer heel erg. Voor de Corona periode gingen wij 1 of 2 keer per jaar naar Boekarest terug, maar door de reisverboden heb ik hen al bijna 2 jaar niet gezien.

 

De moeder van Hermina en haar stiefpapa zijn schatten van mensen, wij mochten de eerste maanden van ons verblijf in België bij hen inwonen. We zijn overigens wel een paar maanden later nog even naar Roemenië teruggekeerd om daar te trouwen en een feest met onze hele familie en al onze vrienden te kunnen hebben.”

 

Hermina waarom zijn jouw moeder en stiefvader 20 jaar geleden naar België gekomen?

“Eigenlijk zijn hebben ze gebruik gemaakt van de open grenzen, voorheen kon dit dus niet. De dictator en communistische leider Nicolae Ceausescu was weliswaar in 1989 al afgezet, maar de leiding van het land bleef in handen van de vroegere communisten die onder de nieuwe naam van socialistische partij in het land eigenlijk alles bij het oude lieten. Pas in 2014 trad er een president aan die niets met het vroegere communisme te maken had” De oude koning Mikhai I deed in 1990 een poging om terug naar Roemenië te komen, maar de regering liet hem niet toe, bang dat Roemenië weer een koninkrijk zou worden. Pas in 1996 toen een nieuwe regering gevorm maar zonder oude communistische leden werd gevormd kon ook de oude koning ook officieel terugkeren in Roemenie).

 

Hadden jullie veel problemen met de formaliteiten om je hier te mogen vestigen?

“Eigenlijk niet. Roemenië is sinds januari 2007 lid van de Europese Unie, dus wij mochten met ons Roemeense paspoort vrij naar België reizen en konden ons hier vestigen. Mijn diploma’s van de opleiding Tandheelkunde in Boekarest werden hier snel erkend. De enige voorwaarde waar ik nog aan voldoen moest was die om binnen drie maanden werk te vinden en dat is ook gelukt. Ik mocht al snel aan de slag bij een tandartsenpraktijk in Hoogstraten. Wij woonden toen in Hasselt en ik reisde elke dag ruim 2 uur naar mijn werk in Hoogstraten, dat waren lange en zware dagen. Mijn werkgever schoot mij de kosten voor Nederlandse les voor, die maandelijks op mijn loon werden ingehouden. Maar zonder Nederlands te kunnen spreken had ik niet zo snel aan het werk kunnen zijn. Maar na twee jaar in Hoogstraten gewerkt te hebben lachte het geluk mij toe. Ik kreeg bericht dat ik aan het werk kon in de Tandtechnische praktijk Tandconcept in Hasselt”.

 

Was je in Roemenië ook al als tandarts werkzaam Stefan?

“Jazeker, na mijn opleiding op de Universiteit Carol Davila beschik ik over internationaal erkende diploma’s. Na mijn studies als algemeen tandarts heb ik mij nog 3 jaar toegelegd op het plaatsen van kronen en bruggen, maar ook prothesewerk.  Misschien is het enige verschil met de Belgische situatie dat je in Roemenië meer als specialist werkzaam bent en in België meer als allrounder alle vakgebieden uitoefent. Ik was in Boekarest vooral gespecialiseerd in het werk als tandprotheticus, dat doe ik in de praktijk in Hasselt nog steeds, maar voer hier ook andere tandtechnische werkzaamheden uit. Trouwens Hermina helpt mij als tandartsassistente zoveel als maar mogelijk is. Zij is van origine boekhoudster, maar ze heeft zich bijgeschoold en kan mij nu goed helpen”.

 

Houden jullie in België nog vast aan Roemeense tradities?

“Stefan en ik doen dat zeker. We kennen veel Roemeense feestdagen zoals op 1 maart Mărțișor (letterlijk 'kleine maart'). Een rood-wit koord met hanger wordt cadeau gedaan en door vrouwen gedurende twee weken gedragen. Het symboliseert het begin van de lente. En op 8 maart als het Moederdag is, wat eigenlijk als internationale vrouwendag gevierd wordt. Niet zoals hier in België waar het vaak vrouwenprotesten en -demonstraties zijn, maar meer als een verjaardag met kleine cadeautjes die de man aan zijn vrouw geeft. Maar de grote nationale feestdag vieren wij op 26 maart, maar op 24 juni is het de dag van de traditionele kledij, wat altijd een lijk feest is. Maar het feest dat de meeste Roemenen altijd houden is 1 december. Dit is het belangrijkste feest voor ons, dat is de dag dat Groot Roemenie is gevormd. Alle Roemeenssprekende gebieden verenigd na de Eerste Wereldoorlog. Spijtig na de Tweede Werldoolog verloren zij een paar gebieden, het meest belangrijke is natuurlijk wat vandaag is Moldavie noemen dat werd geannexeerd door Rusland. We kleden ons extra mooi aan, dansen en zingen en maken er een echt feest van”.

 

Hebben jullie veel contacten met andere Roemenen die in België wonen?

“Ik heb onlangs gelezen dat in 2017 ruim 18.000 Roemenen zich in België gevestigd hebben. Dat heeft natuurlijk te maken met de toetreding tot de EU van Roemenië in 2007. Zelf heb ik niet zoveel contact met andere Roemenen. Veel Roemenen wonen in Brussel, daar vindt je de grotere Roemeense gemeenschappen en verenigingen. Hier in Limburg is een kleinere vereniging, Vatra, actief. Zij organiseerden voor de corona periode regelmatig bijeenkomsten en evenementen. Soms ging ik daar met Hermina wel eens naar toe. En één keer per jaar gaan wij naar een kerkdienst van onze oosters orthodoxe kerk die dan in de katholieke kerk van Landen georganiseerd wordt en daar ontmoeten wij dan ook vroegere landgenoten. Maar eigenlijk zijn er niet zoveel cultuurverschillen tussen Roemenen en Belgen”.

 

Is jullie leven met de geboorte van je zoon Cezar veel veranderd?

“Ja natuurlijk, vooral voor mij, want Stefan heeft zijn dagelijks werk en ik ben er nu ook moeder bij geworden. Maar omdat ik Stefan zoveel mogelijk in de tandartspraktijk wil helpen brengen wij Cezar een paar dagen in de week naar de kindercrèche in Sint-Lambrechts-Herk. Het kost mij wel nog elke keer veel moeite om hem daar dan voor een dag achter te laten. Gelukkig wonen mijn moeder en stiefvader vlakbij, zij springen altijd bij als ik hen nodig heb. We hopen ook nog een doopfeest te kunnen geven, maar door Corona is dat heel moeilijk te organiseren

Vinden jullie het fijn in België? “Wij wonen hier graag. Wij hadden vroeger in het Centrum van Boekarest een appartement, maar we zijn blij met ons mooie huis dat wij in Alken kunnen huren.  Het is hier zoveel rustiger”

Koken jullie thuis Roemeens of eten jullie de Belgische pot?    “Dat wisselen wij af. De Roemeense keuken kent veel Turkse en Italiaanse invloeden en werkt vaak met knoflook en varkensvlees. In Brussel zijn wel enkele typisch Roemeense restaurants te vinden. Maar de smaak van de Belgische keuken, de frites etc bevalt ons ook goed”.

Welk Roemeens gerecht zou je ons aanraden om zelf klaar te maken?  “Dan denk ik direct aan Sarmale, dat is een traditioneel Roemeens recept dat voornamelijk op feestdagen en bruiloften wordt gegeten. Sarmale zijn gevulde koolbladeren met bijvoorbeeld gehakt, of ander vlees of rijst. Het wordt bij ons vaak geserveerd met een soort mais brei, chilipeper en zure room”.

Hebben jullie hobby’s? “Daar hebben wij nu minder tijd voor dan vroeger. Hermina fotografeerde vroeger veel en ik zwom en speelde squash. Nu zijn we net als de Belgen gaan fietsen”.

Moet Cezar later met een Roemeens meisje trouwen of mag het ook een Belgische zijn? “Hij mag trouwen met wie hij wil. Dat kan een Roemeense vrouw zijn, Belgische vrouw zijn of van een andere nationaliteit. Idem voor wat hij verder in zijn leven verder wil doen, hij is vrij om zelf te bepalen”.

Denk je dat jullie altijd in België blijven wonen? Ik weet nog niet zeker of wij in België zullen blijven wonen. Ik mis de natuur in Roemenië, de bergen de bossen, het wild. Ik mis het om Roemeens te horen, om in het Roemeens te kunnen bestellen.

Wat betekent Limburg voor je? Mensen nemen hier de tijd om te genieten. Limburg is rustiger dan Boekarest en voor ons is dat prima. Een extra pluspunt is dat de mensen langzamer praten dat is dus makkelijker om Nederlands te leren :)”.